Dziękujemy Panu Bogu za dar naszych Błogosławionych, za św. Jana Pawła II, który 6 października 1996 r. na placu św. Piotra w Rzymie wyniósł ich do chwały ołtarzy, i za ich nieustanną opiekę nad naszym Kościołem diecezjalnym” – napisał z tej okazji w liście do diecezjan bp Kazimierz Gurda. Błogosławieni z Podlasia byli członkami katolickiego Kościoła unickiego.

Symbolem bezwzględności carskich prześladowców, a jednocześnie heroizmu i wierności unitów, zdecydowanie trwających w jedności z Białym Ojcem, jak nazywali papieża, stał się Pratulin – mała miejscowość w diecezji siedleckiej, położona nad Bugiem, między Janowem Podlaskim a Terespolem. Tam od XVII wieku funkcjonowały obok siebie dwie katolickie parafie: od 1676 r. obrządku greckokatolickiego, a od 1686 r. również obrządku łacińskiego. W Pratulinie 24 stycznia 1874 r. carscy kozacy, działając w imieniu imperatora rosyjskiego, zabili 13 miejscowych unickich parafian, a ranili ok. 180 osób.

Dokonali masakry, ponieważ unici zdecydowanie bronili swojego katolicyzmu i jedności ze Stolicą Apostolską. W Pratulinie stanęli w obronie swojej świątyni, którą usiłowano zabrać dla antyunickiego duchownego. Męczennicy pratulińscy oddali za nią swoje życie, traktowali ją bowiem jako znak swego katolicyzmu.

Obecnie na terenie diecezji siedleckiej nie ma unitów, z wyjątkiem niewielkiej neounickiej parafii w Kostomłotach k. Kodnia. Diecezja jednak czuje się spadkobiercą dziedzictwa bohaterskich unickich obrońców wiary i jedności Kościoła. Od początku, tj. od czasu prześladowań unitów, łacinnicy z Podlasia przyswajali i wprost utożsamiali się z dziedzictwem wyrosłym na fundamencie ich heroicznej wiary i umiłowania całym sercem Kościoła katolickiego. Potwierdzeniem tego jest fakt, że to katolicy obrządku łacińskiego, w osobach biskupów i członków kolejnych diecezjalnych trybunałów beatyfikacyjnych, z wielkim zaangażowaniem współpracowali w przeprowadzeniu procesu beatyfikacyjnego unickich Męczenników z Pratulina.

Oprac. d.k. na podstawie: diecezja.siedlce.pl